Đừng bao giờ phụ thuốc vào một nguồn thu nhập duy nhất, đó là lý do bạn cần phải tìm hiểu để được hướng dẫn đầu tư chứng khoán một cách bài bản. Hơn 70% dân số Singapore biết đầu tư. Tất nhiên để thành công, cũng như các ngành nghề khác, là không hề dễ dàng. Từ kinh nghiệm hơn 10 năm đầu tư, Tíchtru biên soạn bài viết tổng quát Hướng dẫn đầu tư chứng khoán thành công để các bạn tham khảo.
Tại sao phải đầu tư chứng khoán
Ở Việt Nam, các kênh đầu tư “truyền thống” như bất động sản, gửi tiết kiệm, vàng… vẫn thông dụng. Kênh đầu tư chứng khoán tuy có tuổi đời 20 năm, dù chưa phổ biến, nhưng có tốc độ tăng trưởng rất cao. Theo thống kê, hiện nay có 2.8 triệu tài khoản chứng khoán, trên số dân 100 triệu, nghĩa là dư địa phát triển của ngành chứng khoán còn rất lớn.
Thống kê cho thấy Đầu tư chứng khoán là một trong những kênh đầu tư hấp dẫn nhất, không chỉ ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Singapore, Hàn Quốc… mà còn ở các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Đối với dân chúng, lợi ích của kênh đầu tư này bao gồm các mặt chính sau:
- Cơ hội tăng mạnh đồng vốn: Việt Nam là quốc gia đang phát triển, nên có nhiều doanh nghiệp có đà tăng trưởng rất nhanh, cổ phiếu có thể tăng gấp 2-10 lần trong vòng 2-3 năm. Ví dụ NTC tăng 5 lần trong 2 năm, VCS tăng 14 lần trong 3 năm, PNJ tăng 3 lần trong 1,5 năm…vv Tất nhiên việc tận dụng được các cơ hội này là một chuyện khác, song điều này khẳng định chứng khoán có rất nhiều cơ hội lớn giúp bạn làm giàu bền vững.
- Gia tăng kiến thức bản thân về kinh doanh: Để đầu tư thành công, bắt buộc bạn phải tìm hiểu về doanh nghiệp, sản phẩm, mô hình kinh doanh, lợi thế cạnh tranh, động lực tăng trưởng… Việc phân tích này giúp bạn thêm rất nhiều kiến thức thực tế về kinh doanh. Ngược lại, nếu bạn đang điều hành một doanh nghiệp, thì những kiến thức trong kinh doanh lại bổ trợ rất tốt cho đầu tư chứng khoán.
- Con đường làm giàu bền vững nhờ “mượn sức”, tránh được lạm phát: Thật khó để một NĐT cá nhân có thể tự sản xuất sữa, máy bay, hay làm một dự án bất động sản. Nhưng nhờ đầu tư chứng khoán, khi bạn thấy DN này có nhiều dự án rất giá trị, bạn có thể dễ dàng sở hữu một phần công ty đó – tức gián tiếp sở hữu các dự án giá trị kia. Đấy chính là một hình thức “đòn bẩy”. Chứng khoán là con đường giúp bạn mượn sức nhanh nhất.
Xem thêm: 3 Đòn bẩy trong đầu tư chứng khoán
Hầu hết các tỷ phú, triệu phú trên thế giới đều sở hữu một danh mục cổ phiếu của doanh nghiệp mà họ ưa thích. Việc sở hữu cổ phiếu vừa giúp họ có nguồn thu nhập thụ động (từ cổ tức), vừa tận hưởng được đà tăng giá của cổ phiếu khi doanh nghiệp phát triển.
Hãy điểm lại một vài cái tên giàu nhất thế giới, như Bill Gates, Warrent Buffett… điểm chung của các vị này là đều có danh mục tài sản là cổ phiếu và, càng đầu tư sớm, sau này họ càng thành công. Vì vậy, hãy đầu tư chứng khoán ngay khi bạn đang còn trẻ.
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán cho người mới
Đừng vội! Bạn có biết trong đầu tư chứng khoán, sẽ có 80% người tham gia sẽ thua lỗ?
Xem thêm: Vì sao đám đông thường thua lỗ trên thị trường chứng khoán
Xem thêm: 3 sai lầm trong đầu tư chứng khoán nguy hiểm nhất
Đấy là vì số đông thường ham muốn “làm giàu nhanh”. Nếu bạn muốn làm giàu bền vững từ đầu tư chứng khoán, Ban Biên Tập DaucoTichtru nhận thấy, bạn nên xác định các vấn đề sau:
1. Hiểu về bản thân và mục tiêu hướng đến trong đầu tư chứng khoán
Hiểu về bản thân, gồm tình hình tài chính hiện tại, tính cách của mình, mục tiêu của mình khi đầu tư chứng khoán.
Ví dụ 1: Bạn 35 tuổi đang có gia đình, 02 con, thu nhập ổn định 30 triệu/tháng trở lên, có khoản tiền tích lũy được là 2 tỷ đồng. Bạn có thể dành 1 tỷ để đầu tư chứng khoán; nếu không có 1 tỷ đó, chất lượng cuộc sống của bạn không hề đi xuống. Lúc này, bạn sẽ có tư tưởng thoải mái để đầu tư, không bị áp lực. Với quy mô vốn 1 tỷ, bạn khó có thể mua số lượng lớn cổ phiếu đến mức trở thành cổ đông lớn, nên nếu bạn có ý định đầu tư dài hạn như Buffett, cần cân nhắc kỹ. Ngược lại, phương pháp của DaucoTichtru phù hợp với bạn.
Ví dụ 2: Bạn 30 tuổi, đang có gia đình, 01 con, thu nhập khoảng 20 triệu/tháng và có khoản tiền tiết kiệm 100 triệu đồng. Lúc này thì nên thận trọng hơn. Vì nếu gia đình có việc gấp cần đến tiền, bạn sẽ phải bán hết cổ phiếu (ở thế bị động). Mọi kế hoạch đầu tư phá sản. Đa số NĐT cá nhân thuộc nhóm này.
Ví dụ 3: Bạn được thừa hưởng gia sản lớn từ gia đình, mong muốn đa dạng hóa tài sản để phòng tránh rủi ro. Lúc này, bạn muốn có một danh mục cổ phiếu trả cổ tức đều đặn hàng năm, cùng với 01 danh mục cổ phiếu tăng trưởng để có thu nhập lớn nếu giá cổ phiếu đó tăng gấp đôi, gấp ba. Bạn cũng có thêm lựa chọn là đầu tư dài hạn vào doanh nghiệp, làm cổ đông lớn, tham gia ban lãnh đạo…vv, lúc này, bạn rõ ràng có nhiều lựa chọn hơn hẳn so với 2 nhóm trước.
Vì vậy, hiểu rõ bản thân mình ở các khía cạnh: tình hình tài chính, nghĩa vụ, kiến thức, kinh nghiệm, tính cách… của mình khi đầu tư rất quan trọng.
Rất nhiều NĐT cá nhân tự nhận “đầu tư dài hạn” như Buffett, song không hiểu rằng khi cổ phiếu mà Buffett mua xuống giá 50%, ông vẫn còn tiền mua tiếp, thậm chí ông còn cử người tham gia điều hành doanh nghiệp; còn đa số NĐT cá nhân như chúng ta không có quyền năng xa xỉ như vậy.
2. Tìm hiểu phương pháp đầu tư phù hợp với bản thân
Qua bước 1, bạn cần xác định phương pháp đầu tư chứng khoán phù hợp cho mình.
Chứng khoán có nhiều phương pháp, song không phải phương pháp nào cũng đúng đắn, khoa học. Thậm chí, các phương pháp được giảng dạy tại trường đại học ở Việt Nam (đội ngũ DaucoTichtru chúng tôi xuất thân từ chuyên ngành chứng khoán – Học viện Tài Chính) còn gây nhiều tranh cãi, bị nhiều huyền thoại đầu tư như Warrent Buffett, Lynch… phản đối.
Bản thân Chúng Tôi thấy giáo trình giảng dạy về lý thuyết bước đi ngẫu nhiên, các hệ số loằng ngoằng như Beta, độ lệch chuẩn, độ lồi… nhìn chung đều không hữu ích trong thực tế.
Rất nhiều phương pháp phân tích như Ichimoku, Elliott, Harmonic… dựa trên những lập luận mơ hồ, còn phương pháp đầu tư giá trị dài hạn lại không phù hợp với đa số.
Xem thêm: Các phương pháp đầu tư chứng khoán
Với NĐT thuộc nhóm 3 (ở ví dụ trên), phương pháp đầu tư giá trị dài hạn khá phù hợp. Nếu am hiểu sâu, Bạn nên chọn các Doanh nghiệp phòng thủ, có lợi thế độc quyền trong 01 khu vực nhất định, có dòng tiền đều hàng năm rất tốt.
Ví dụ: DSN (công viên nước đầm sen), TCT (cáp treo tây ninh), CPH (mai táng hải phòng), NT2 (nhiệt điện nhơn trạch 2), PPC (Nhiệt điện Phả Lại)…vv Các DN này có nhược điểm duy nhất là khả năng tăng trưởng bị giới hạn. Song bù lại, sẽ mang cho bạn dòng tiền đều đặn khổng lồ; dòng tiền này sẽ là nguồn lực để bạn đầu tư vào các doanh nghiệp tăng trưởng.
Trên thị trường chứng khoán, CTCP Cơ điện lạnh (mã: REE) theo quan điểm của DaucoTichtru, đang đi theo hướng đầu tư vào các DN điện, nước… Danh mục đầu tư của REE các bạn có thể tham khảo. Khi có dòng tiền đều (từ kinh doanh hoặc từ đầu tư), họ có lợi thế hơn hẳn NĐT cá nhân ở mặt trận “dài hạn”. Ngoài ra, dòng tiền này đủ sức tài trợ cho họ đầu tư vào các DN “tăng trưởng nhanh”. Đây là mô hình mà Warrent Buffett tổ chức cho doanh nghiệp đầu tư của mình – Berkshire Hathaway.
Với NĐT cá nhân mới tham gia chứng khoán, số vốn ít, ham muốn “làm giàu nhanh”… nên thường họ sẽ tìm đến 01 mô hình “thần thánh”, hay cả tin theo 01 “cao thủ” trên mạng. Đa số đều mất tiền sau vài năm đầu tư. Chúng Tôi của những năm đầu tiên đầu tư cũng vậy; chuyên đi tìm code trading trên mạng nước ngoài; tìm mô hình kỹ thuật “ăn ngay”… và phải trả “học phí” rất nhiều mới trưởng thành được.
Sau khi thua lỗ, nếu Bạn tự nhìn lại, đúc rút kinh nghiệm, Bạn sẽ trưởng thành rất nhanh. Ngược lại không ít người đã “căm thù” chứng khoán và mãi mãi không quay trở lại.
Đối với cả 03 nhóm, phương pháp kinh doanh cổ phiếu của DaucoTichtru đều phù hợp. Miễn là bạn là NĐT cá nhân, và đừng ham muốn “giàu nhanh”
Dù theo phương pháp nào, hãy chuẩn bị tinh thần là bạn sẽ “mất học phí thực tế” trong đầu tư khoảng 3 năm đầu.
Trường hợp ngoại lệ, Chúng Tôi gặp nhiều NĐT xuất thân từ kinh doanh thực tế hơn 10 năm, khi đầu tư chứng khoán họ áp dụng rất nhiều kinh nghiệm từ kinh doanh thực tế, vì vậy quá trình trưởng thành được rút ngắn, học phí được “tiết kiệm” hơn.
Đừng tưởng Warren Buffett là thiên tài đầu tư, ông khởi nghiệp kinh doanh từ 11 tuổi, đến tuổi 26 mới mở quỹ đầu tư cá nhân. Và đến tuổi 58 ông mới thoát khỏi tư duy đầu tư giá trị cổ điển của Graham để “trưởng thành” trở thành NĐT giá trị tăng trưởng.
Trong chứng khoán không có thần đồng, chỉ có kinh nghiệm được đúc rút và chịu khó học hỏi từ thất bại.
3. Mở tài khoản, bắt đầu và “nghiêm túc”
Mở tài khoản chứng khoán thì quá dễ rồi, bạn mang CMND đến CTCK để mở, có broker (nhân viên chăm sóc), và chú ý, thời gian đầu đầu tư chớ nên dùng tài khoản Margin (vay nợ CTCK để đầu tư).
Cần “nghiêm túc” với khoản vốn của mình. Không nên để 01 số tiền quá nhỏ, khiến bạn không thèm bận tâm dù nó tăng hay giảm; nhưng số tiền đầu tư cũng không nên quá lớn, chiếm 100% tài sản tích lũy của bạn.
Việc “nghiêm túc” còn thể hiện ở một số điểm sau:
- Phân tích: Tìm hiểu 1-2 cổ phiếu mà DaucoTichtru đang tư vấn/phân tích trên website. Đa số các DN mà Chúng Tôi tư vấn đầu tư đều có mô hình kinh doanh đơn giản, dễ tìm hiểu. Ví dụ như cổ phiếu NTC (CTCP Khu công nghiệp Nam Tân Uyên) mà DaucoTichtru tư vấn từ cuối năm 2019, tính đến nay đã tăng giá gấp 4 lần. Đây là cổ phiếu có mô hình kinh doanh rất đơn giản, dễ phân tích. Nếu bạn đã trải qua khóa học của Chúng Tôi, thì việc tìm hiểu còn theo 01 quy trình tổng quát, giúp bạn nắm bắt rõ hơn mình cần tìm hiểu điều gì trước, điều gì sau, nên lưu ý điều gì…
- Lên kế hoạch: Đưa ra các phương án sẽ xảy ra trong thực tế để bạn ra quyết định “mua” và “bán”. Hãy dự phòng các phương án xấu. Kiên nhẫn chờ đợi các “điều kiện mua” xảy ra, bạn Mua. Và chờ các “điều kiện bán” xảy ra, bạn Bán. Chú ý, các “điều kiện” mua-bán càng định lượng/đo đếm được càng tốt cho việc quyết định.
- Đầu tư và Rà Soát: Cuối cùng, sau khi bán 01 cổ phiếu đã đầu tư. Bạn cần ghi chép lại những suy nghĩ, cảm xúc của mình khi quyết định mua/bán cổ phiếu vừa rồi. Xem mình hành động có giống như những gì mình đã lên kế hoạch hay không? Việc lời/lãi nên để sau.
NTC là thương vụ tư vấn thành công của Tichtru, trong 2 năm tăng gần 5 lần. NTC có mô hình kinh doanh đơn giản, động lực tăng trưởng khá chắc chắn, dễ phân tích.
Quy trình Phân Tích -> Lên kế hoạch -> Đầu tư -> Rà soát như trên được lặp đi lặp lại. Bạn nên ghi vào 01 cuốn sổ to. Đừng tưởng nó vô bổ. Mỗi một lần bạn viết vào cuốn sổ, là một lần bạn “học thực tế” từ chính số tiền bạn đã đóng học phí cho chứng khoán.
Ngoài việc tự mình đúc rút kinh nghiệm cho bản thân, tham khảo các khuyến nghị độc lập như DaucoTichtru, bạn cũng nên tìm đọc các cuốn sách hay về đầu tư chứng khoán. Bạn cũng cần phải tỉnh táo, bởi với lĩnh vực này, rất nhiều cuốn sách tuy giá bán khá cao nhưng đa số đều là “sách bán ước mơ”, không có giá trị thực tế.
Đừng nản chí
Cảm giác khi thua lỗ không dễ chịu chút nào. Cảm giác khi thị trường tăng giá mạnh mà cổ phiếu của mình cứ ỳ ra còn khó chịu hơn. Và Cảm giác bạn không kiếm được tiền, mà những cá nhân khác trên Facebook khoe lãi khủng ầm ầm… còn kinh khủng hơn.
Bạn rất dễ nản chí khi đầu tư chứng khoán. Đa số đều thua lỗ trong vài năm đầu đầu tư; có người – do bảo thủ – thì cả đời vẫn thua lỗ. “Vài năm” này, có thể chỉ 2-3 năm nếu như bạn có kiến thức nền tốt, thậm chí Bạn đã kinh doanh hàng chục năm rồi; còn thông thường sẽ mất khoảng 5-6 năm để trưởng thành.
Song, thành quả từ đầu tư chứng khoán thành công – chắc không nói bạn cũng có thể tưởng tượng – nó lớn đến chừng nào. Vì đa số mất tiền, nên thiểu số thành công sẽ kiếm được rất nhiều tiền.
99% tài sản hiện nay của Warren Buffett đến khi ông đã bước sang tuổi 50. Tầm tuổi này, ông mới định hình được phong cách đầu tư như hiện nay, thoát hẳn ra được phong cách đầu tư cổ điển của người thầy Benjamin Graham. Nói đến đây chắc các bạn hiểu khi đã định hình được phương pháp, rèn luyện được tính cách… thì tài sản của bạn sẽ tăng cấp số nhân.
Trong cuộc sống có một định luật cây tre nổi tiếng. Trong đầu tư chứng khoán cũng vậy!
“Định luật cây tre” này nghe có vẻ đơn giản nhưng có rất nhiều người chưa vượt qua được giai đoạn cắm rễ (tạo dựng một nền móng vững chắc) đã mất hết cả nhiệt huyết, quyết tâm. Đa số đều vội vàng thể hiện thật nhanh, thành công chớp nhoáng, rồi mất sức trên chặng đường dài vì thiếu chuẩn bị, cuối cùng chỉ còn biết bỏ cuộc hoặc rút lui?
Bạn và Chúng Tôi cũng vậy, đa phần tài sản mà bản thân chúng ta kiếm được, sẽ đến ở độ tuổi trung niên, khi đã chín chắn về kiến thức, kinh nghiệm, và kiểm soát được bản thân. Quan trọng hơn là, khi đã trưởng thành từ đầu tư chứng khoán, bạn có khả năng “bảo vệ được thành quả” từ đầu tư.
Không phải ngẫu nhiên, mà các cụ có câu “Tam thập nhi lập” (30 tuổi thì mới có thể tự lập, gây dựng sự nghiệp cho mình một cách vững vàng). Nếu Bạn giàu từ đầu tư chứng khoán, ngay khi mới bước chân vào được 1-2 năm, thì hãy tỉnh táo và cẩn trọng!
Tổng kết
Có rất nhiều người bảo với bạn rằng có “lối tắt” đến thành công trong đầu tư chứng khoán. Hãy cẩn trọng. Nếu “lối tắt” tồn tại thật, Bạn đã không đến lượt. Sự thật, Bạn mới là “lối tắt” của họ.
Đội ngũ Tichtru Chúng Tôi đã đi con đường mà các Bạn đang bắt đầu, hoặc Bạn đang lạc lối. Chúng Tôi chỉ có mong muốn duy nhất, là giúp Bạn tiết kiệm được “học phí”. Những bài học ngày xưa chúng tôi mất 10 đồng, thì chỉ mong bạn phải trả 1-2 đồng. Cứ mạnh dạn bước đi, và học hỏi thông minh hơn Chúng Tôi ngày xưa!
Thành quả sẽ đến! Thành quả rất lớn! Rất ngọt ngào! Chúc các bạn
